استان مازندران زمانی با توزیع بیشتر از 20 هزار جعبه تخم نوغان میان کشاورزان از قطب های مهم نوغانداری در کشور بود ، ولی این شغل در سال های گذشته بویژه دهه 80 به دلایل مختلف از جمله سر و سامان نداشتن سیاست های بخش کشاورزی ، قاچاق و مهم تر از همه واردات رسمی پیله تر به کشور رو به فراموشی رفت .
میزان توزیع تخم نوغان در مازندران در سال 92 به کمترین میزان در تاریخ نوغانداری این استان یعنی کمتر از یکهزار و 400 جعبه رسید و زنگ هشدار را برای فراموشی این بخش مکمل درآمدی حوزه کشاورزی به صدا در آورد.
با این وصف از سال 93 با آغاز ساماندهی سیاست های بخش کشاورزی در دولت یازدهم ، ریزش در بخش نوغانداری مازندران متوقف شد و با افزایش تدریجی ، آمار توزیع تخم نوغان در سال گذشته به یکهزار و 950 جعبه افزایش یافت .
توزیع تخم نوغان در مازندران از ماه فروردین آغاز می شود و تا پایان ماه اردیبهشت ادامه دارد .
** رغبت بیشتر برای نوغانداری
رئیس اداره توسعه نوغانداری مازندران در باره وضعیت این بخش مکمل کشاورزی در استان گفت : امسال با افزایش قیمت خرید تضمینی و رونق بازار تولید و صادرات فرش کشور ، تقاضا برای خرید پیله بیشتر شد و در نتیجه رغبت برای فعالیت نوغانداری در استان افزایش یافته است.
مناف شوکت جلیل روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگارایاگنا به وجود بیش از 2 هزار جعبه تخم نوغان آماده توزیع در استان اشاره کرد و افزود : از آنجائی که امسال نرخ خرید تضمینی پیله ابریشم به 18هزار و 104تومان افزایش یافته است ، تقاضا برای گرفتن جعبه تخم نوغان رو به افزایش است .
پارسال قیمت تضمینی هرکیلوگرم پیله ابریشم تر 16 هزار و 600 تومان بود ولی نوغانداران مازندران به خاطر وجود رقابت در بازار آزاد ، تمامی محصولات خود را به قیمت 23 تا 25 هزار تومان در بازار آزاد به فروش رساندند .
** توسعه روابط خارجی ، مهم ترین علت
رئیس اداره توسعه نوغانداری مازندران با بیان این نکته که رونق بازار داخلی خرید و فروش و صادرات فرش به خارج از کشور و توسعه روابط بین لمللی سبب شد تا تقاضای قیمت خرید پیله نسبت به قیمت تضمینی بیشتر شود ، گفت : به همین دلیل پارسال نوغانداران محصول خو را به دلیل بالا بودن قیمت در بازار ،به دولت تحویل ندادند.
وی ثابت ماندن قیمت یارانه ای هفت هزار و 500 تومانی هر جعبه تخم نوغان و توزیع 10 هزار اصله نهال توت برای اصلاح توتستان استان را از دیگر دلایل افزایش رغیت نوغانداری برشمرد.
رئیس اداره توسعه نوغانداری مازندران گفت : از سه سال پیش دولت به اهمیت افزایش تولید پیله ابریشم توجهی جدی کرده است و امروز نتایج آن با اقبال کشاورزان به نوغانداری آشکار شده است .
وی افزود : به طور یقین با اصلاح توتسان های استان به عنوان مهم ترین نیاز مواد غذایی کرم ابریشم و همچنین گسترش ارتباطات اقتصادی ایران در سطح بین المللی ، نوغانداری نیز گسترش می یابد.
** وضعیت مطلوب توتستان ها
رئیس اداره توسعه نوغانداری مازندران وضعیت درختان توت و برگ این درختان را به عنوان مهم ترین غذای کرم ابریشم امسال در استان مطلوب ارزیابی و پیش بینی کرد که نوغانداران مازندران سال خوبی را در پیش داشته باشند.
بر اساس آمار سازمان جهاد کشاورزی ، 475 هکتار توتستان در مازندران برای تامین ماده غذایی کرم ابریشم وجود دارد.
پانزدهم فروردین تا اواسط تیر ماه هر سال زمان آغاز و پایان پرورش کرم ابریشم در مازندران است.
روستاییان بخش های بندپی شرقی، غربی و بابلکنار شهرستان بابل ، آهنگرکلا قائمشهر و لفور سوادکوه بیشترین فعالیت نوغانداری را در مازندران انجام می دهند.
با این که نوغانداری در مازندران به یک دهم دهه 60 و 70 کاهش یافته ، ولی این استان همچنان جایگاه چهارم کشور را در این زمینه دارد .
** پیری نسل نوغاندار
به اعتقاد کارشناسان کشاورزی ، اگر چه دولت با اصلاح سیاست ها و حمایت های مختلف نقش مهمی در رونق دوباره نوغانداری در مازندران داشته و خواهد داشت ، ولی پیری نسل نوغاندار در این استان مشکلی است که چاره اندیشی برای آن تنها از دولت و دستگاههای اجرایی ساخته نیست .
یکی از دلایل پیری نوغانداران مازندران ، بی رغبتی فرزندان برای ادامه فعالیت پدران و مادرانشان است .
پرورش کرم ابریشم یکی از فعالیت های جانبی روستاییان بویژه زنان روستایی مازندران است .
بر اساس آمارهای تا اوایل دهه دوم پس از انقلاب اسلامی حدود هشت هزار خانوار روستایی به فعالیت نوغانداری در مازندران مشغول بودند که در سال 92 به کمتر از یکهزار خانوار کاهش یافت .
