خبرگزاری کشاورزی :
مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی، آمار سطح زیر کشت و تولید محصولات باغبانی در سال ۹۴ را منتشر کرد. در این گزارش به تحلیل کشت و تولید زعفران در کشور پرداخته شده است.
ایران، سهم تولید ۹۰ درصد زعفران جهان را در اختیار دارد. سابقه کشت این محصول در کشور به بیش از سه‌هزار سال پیش برمی‌گردد و به نوعی می‌توان گفت که ایران در تولید این محصول، از مزیتی نسبی برخوردار است. البته این گیاه، به شرایط خاص آب و هوایی نیاز دارد که کاشت آن را کمی سخت می‌کند. اما در عین حال، زعفران می‌تواند در شرایط سخت زیستی پرورش یابد و از هر ۱۱۰ تا ۱۷۰ هزار گل، یک کیلوگرم زعفران خشک تولید میشود.
طبق آمار منتشرشده توسط مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی، در سال ۹۴ حدود ۳۵۲ تن زعفران در کشور تولید شده که این مقدار از ۹۲ هزار و ۸۰۰ هکتار زمین زیر کشت به دست آمده است. البته بیش از دوهزار هکتار زمین غیربارور نیز وجود دارد که با احتساب آن، کل سطح زیر کشت این محصول به بیش از ۹۵ هزار هکتار خواهد رسید.
استان‌های مختلفی تولید زعفران را بر عهده دارند که در این میان، خراسان رضوی در سال ۹۴ با ۷۵ هزار هکتار، حدود ۲۸۰ تن زعفران تولید کرده و در این راستا مقام نخست کشور را به خود اختصاص داده است. در مقابل، استان قم با شش هکتار سطح زیر کشت و هفت کیلوگرم تولید، در آخرین ردیف قرار می‌گیرد. هرمزگان، مازندران، سیستان و بلوچستان، خوزستان، بوشهر، ایلام و آذربایجان غربی ازجمله استان‌هایی است که در تولید این محصول نقشی ندارند.
اما نگاهی به عملکرد در واحد سطح، نشان می‌دهد که برخلاف تصور رایج موجود در کشور، استان گلستان رتبه یک را در اختیار دارد. این استان با ۹۰ هکتار سطح زیر کشت و تولید ۶۳۱ کیلوگرم زعفران، عملکردی هفت کیلوگرمی در هکتار دارد.
استان اصفهان با شش کیلو و ۱۶۰ گرم و کرمان با پنج کیلو و ۲۰۰ گرم تولید در هر هکتار، به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
پس از خراسان رضوی، خراسان جنوبی با ۱۳ هزار و ۷۷۰ هکتار و خراسان شمالی با حدود ۷۸۰ هکتار سطح زیر کشت، در ردیف دوم و سوم بیشترین‌ها قرار گرفته و جنوب کرمان نیز با پنج هکتار سطح زیر کشت، کمترین اراضی را برای تولید زعفران به خود اختصاص داده است. این در حالی است که عملکرد تولید این محصول در قطب تولید زعفران کشور یعنی خراسان رضوی، سه کیلو و ۷۲۰ گرم تخمین زده میشود و این مقدار، در تهران به سه کیلو و ۹۰۰ گرم و در یزد به چهار کیلو و ۵۴۰ گرم می‌رسد.
اگرچه تولید طلای سرخ در ایران تقریباً روندی صعودی داشته و همیشه بیش از ۹۰ درصد سهم جهانی را به خود اختصاص داده است، اما کشورهای بسیاری برای ربودن این امتیاز و ثبت نام خود در فهرست نخستین تولیدکننده جهانی، تلاش می‌کنند. ازجمله این کشورها سرزمین افغانستان است. طبق اعلام سخنگوی وزارت کشاورزی این کشور، در سال جاری تمام ولایت‌های افغانستان تحت پوشش کشت این محصول قرار خواهد گرفت. به طوری که طبق برنامه، تولید زعفران افغانستان از ۳,۴ به ۱۴ تن در پنج سال آینده خواهد رسید. هرچند که این مقدار در حال حاضر نمی‌تواند به‌عنوان تهدیدی برای ایران باشد، اما مطمئناً در طولانی مدت، سهم کشور در بازارهای جهانی، کوچک‌تر و کوچک‌تر خواهد شد؛ بنابراین لازم است که در افزایش سطح عملکرد این محصول به‌ویژه در استان‌های شرقی کشور، برنامه‌ریزی دقیق و منسجمی صورت گیرد. چراکه رکورد تولید هفت کیلوگرم در هکتار برای گلستان وجود دارد و استان‌های دیگر نیز در صورت فراهم بودن شرایط، به چنین میزانی خواهند رسید./
