تعیین متولی تأمین نهاده‌های مهم کشاورزی مانند کود، بذر و سم تبدیل به موضوع تازه و بحث‌برانگیزی میان یک تشکل بخش خصوصی و سازمان تعاون روستایی ایران شده است. تأمین و توزیع این نهاده‌ها که پیش از این عمدتاً بر عهده شرکت دولتی خدمات حمایتی کشاورزی بوده، حال خواستگاران پروپاقرص جدیدی پیدا کرده است که هریک خود را در بر عهده گرفتن این وظیفه مهم و گران‌بها محق‌تر دانسته و برای اثبات حق خود از مستندات قانونی سخن می‌گویند.
انجمن واردکنندگان سم و کود ایران یکی از این خواستگاران است که به‌تازگی با ارسال نامه‌ای به دفتر رئیس جمهوری، خواستار واگذاری وظیفه تأمین و توزیع انواع کود، سم و بذرها به این تشکل صنفی شده است و دفتر رئیس جمهوری نیز در پاسخ به این نامه، خطاب به وزیر جهاد کشاورزی، خواستار “بررسی موضوع و اقدام لازم و اعلام نتیجه” شده است.
سعید حسینی‌یزدی، رئیس انجمن واردکنندگان سم و کود ایران در این باره به خبرنگار ایاگنا می‌گوید: بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی باید سال‌ها پیش واردات و همچنین توزیع ۱۰۰ درصدی سموم به بخش خصوصی واگذار می‌شد. وی همچنین معتقد است که بخش خصوصی توانسته است در تأمین و توزیع به‌موقع این نهاده‌ها بسیار موفق عمل کند.
اما این سخنان در حالی از سوی رئیس انجمن واردکنندگان سم و کود ایران مطرح میشود که غلامحسین طباطبایی، معاون فنی و اجرایی سازمان مرکزی تعاون روستایی، اوایل دی‌ماه ۹۵ به ایاگناگفته بود، بر اساس دستور وزیر جهاد کشاورزی تا پایان سال جاری (سال ۹۵) ۶۰ درصد کود اوره و از ابتدای سال آینده ۱۰۰ درصد این نوع از کود توسط “شبکه تعاونی‌های تحت پوشش سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران” تأمین و توزیع میشود. وی مدعی شده بود، با واگذاری تأمین کود ازته به تعاونی‌های روستایی، سرعت و دقت تهیه و توزیع کودهای داخلی بالا می‌رود و در صورت واگذاری کامل کار به این سازمان، برخی از کودها (مانند کودهای فسفاته) که از خارج کشور تأمین می‌شوند با قیمت کمتری به دست کشاورزان می‌رسند؛ به عبارت دیگر، با ورود مستقیم و بی‌واسطه تعاونی‌های روستایی، هزینه تمام‌شده واردات این نوع کودها برای کشاورزان کاهش می‌یابد.
همچنین یزدان سیف، مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی، در نشست خبری آذرماه سال جاری بدون اشاره مستقیم به تحرکات جدی بخش خصوصی برای واگذاری اختیار واردات نهاده‌های مهم کشاورزی، اعلام کرد: انواع نهاده‌ها ازجمله کود، سم و بذر به اندازه کافی تأمین شده و برای حل برخی از موانع در آینده نزدیک کارت اعتباری خرید این نهاده‌ها برای کشاورزان تهیه میشود.
در این میان، رئیس انجمن واردکنندگان سم و کود ایران در حاشیه نمایشگاه نهاده‌های کشاورزی، در واکنش به سخنان مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی و تلاش تعاون روستایی برای واگذاری اختیار تأمین کود و سم کشاورزان به آنها، به ایانا اظهار می‌دارد: سخنان مدیران یادشده در حالی مطرح میشود که بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی از سال ها قبل بخش دولتی حق ورود به این حیطه یا استفاده از تسهیلات دولتی برای تأمین این نهاده را نداشته و ندارد.
حسینی‌یزدی در ادامه با تأکید بر اینکه نمی‌توان سازمان تعاون روستایی را غیردولتی نامید، افزود: هر تصمیمی در این حوزه مقدمه‌ای است برای تضعیف و نابودی کارخانه‌های تولیدی و شرکت‌های واردکننده سم، کود و بذر که زمینه اشتغال صدها نفر را فراهم کرده‌اند. شاید به همین دلیل بود که رئیس انجمن واردکنندگان سم و کود ایران دو هفته پیش در نشست مهم اتاق ایران که با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز برگزار شد، موضوع واگذاری تأمین و توزیع نهاده‌های کشاورزی را به این انجمن مطرح و خواستار بر عهده گرفتن این وظیفه مهم شد.
البته رئیس انجمن واردکنندگان سم، بذر و کود ایران دیروز نیز در گفت‌وگویی با پایگاه خبری اتاق ایران به اظهارات معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی که هفته گذشته اعلام کرده بود واردات نهاده‌های کشاورزی تا پایان امسال به بخش خصوصی واگذار میشود، اظهار کرد:” این اظهارات معاون وزیر جهاد کشاورزی در خصوص بذر حبوبات و غلات است، اما روند واگذاری واردات بذر سبزی‌جات و صیفی‌جات از ابتدای دولت یازدهم به بخش خصوصی آغاز شده و در حال حاضر بذور سبزی و صیفی‌جات را بخش خصوصی به طور کامل وارد می‌کند که در همه کشور به فروش می‌رساند در این میان آنچه بلاتکلیف مانده است در اختیار ماندن ۷۵ درصد واردات کود در دست دولت است که در تلاشیم با همکاری و رایزنی کمیسیون کشاورزی اتاق ایران و انجمن واردکنندگان سم، بذر و کود ایران، واردات کود نیز به بخش خصوصی منتقل شود. پیشنهاد ما در این زمینه واگذاری ۲۰ درصد دیگر از واردات کود به بخش خصوصی تا پایان امسال است که با موافقت وزارت جهاد کشاورزی روبه‌رو شده است. در این صورت سهم بخش خصوصی از واردات کود به ۴۵ درصد خواهد رسید.” اما این که واگذاری کود به عنوان یکی از مهم ترین و حساس ترین نهاده های کشاورزی آن هم در برهه حساس نزدیک انتخابات به انجمن واردکنندگان کود و سم واگذار خواهد شد یا شبکه بزرگ تعاونی های روستایی در سازمان تعاون روستایی؛ پرسشی است که پاسخ آن تا امروز چندان نزدیک به یقین نیست!
اما در هر صورت اگر سلب اختیار واردات و تأمین نهاده‌ها از شرکت دولتی خدمات حمایتی را تمام‌شده بپنداریم؛ به‌نظر می‌رسد تعیین متولی جدید تأمین و توزیع نهاده‌های کود، سم و بذر کشاورزی تبدیل به کلاف پیچیده‌ای شده است که هر تصمیصی درباره آن می‌تواند منافع و زیان بسیاری را به‌دنبال داشته باشد. باید دید تدبیر وزیر جهاد کشاورزی درباره این موضوع چیست و چگونه این مناقشه را هوشمندانه مدیریت خواهد کرد. اما فارغ از تدبیر و تصمیم وزیر، در نهایت آنچه اهمیت دارد اتخاذ تصمیمی است که بیشتر منافع کشاورزان را تأمین کند؛ زیرا نهاده‌های کشاورزی، عمده‌ترین هزینه تولید را در صنعت کشاورزی به خود اختصاص داده است./
