اگرچه الیاف ابریشم، جزو نخ‌های لوکس است، اما در ایران کمتر برای تولید لباس از آن استفاده میشود زیرا بخش عمده آن، در لابه‌لای تار و پود فرش گم خواهد شد.
رئیس مرکز تحقیقات کرم ابریشم، امروز در گفت‌وگو با خبرنگارایاگنا گفت: متاسفانه مصرف نخ ابریشم داخل کشور، تنها به تولید فرش منحصر شده و تولید دیگر منصوجات، تقریبا به دست فراموشی سپرده شده است.
رضا صورتی زنجانی، با اشاره به تعطیلی صنایع نساجی، افزود: این موضوع تاثیری فوق‌العاده در تولید و مصرف نخ ابریشم گذاشته؛ زیرا در این صورت، از این محصول برای تولید پارچه و دیگر کالاها استفاده نخواهد شد و تنها خروجی آن میشود فرش.
به گفته صورتی زنجانی، البته بازار فرش هم به دلیل تحریم‌هایی که از طرف غرب شامل ایران شده بود، تجارت فرش را نیز تحت تاثیر قرار داده و آن را از رونق انداخت و به موازات همین اتفاق، کشورهای دیگری مانند هند، پاکستان و چین، جای خالی ایران را در بازارهای بین‌المللی پر کردند. ضمن اینکه نباید پیشتازی چین و هند را نیز از نظر دور داشت. این دو کشور، ۸۵ درصد از سهم کل بازار جهانی نخ ابریشم را در اختیار دارند.
وی عنوان کرد: مجموع این عوامل تولید نخ ابریشم در کشور را دچار رکودی نسبی کرد. به طوری که تولید ۲۰۰ هزار جعبه تخم نوغان در یک دهه گذشته اکنون به ۳۰ هزار جعبه تنزل پیدا کرده است. این در حالی است که کشور توانایی تولید ۱۰۰ هزار جعبه تخم نوغان پایه را دارد. اگرچه کشورهای حاشیه خلیج فارس، مشتری بالقوه ما محسوب می‌شوند، اما به دلیل قیمت‌های پایین جهانی، صادرات تخم نوغان با کمی مشکل مواجه شده است.
صورتی زنجانی با بیان اینکه در سال گذشته حدود ۱۴۷ تن نخ ابریشم در کشور تولید شده، اظهار کرد: در همین سال، به طور رسمی ۳۵۰ تن نخ ابریشم وارد کشور شده و مقداری نیز پیله که می‌تواند ۱۰۰ تن نخ تولید کند. در حالی برای تامین نیاز صنعت فرش، به حدود ۹۰۰ تن نخ احتیاج است. البته مقداری از نیاز با واردات غیررسمی تامین میشود که آمار دقیقی از آن در دست نیست.
رئیس مرکز تحقیقات کرم ابریشم، معتقد است وابستگی ما به نخ ابریشم چینی که عمدتا کیفیتی کمتر از نوع ایرانی دارد، به مرور زمان کیفیت فرش ایرانی را تحت تاثیر قرار داده و خوشنامی آن را در دراز مدت از بین خواهد برد.
وی در ارتباط با دلیل تولید بالای کشورهای مدعی، گفت: منصوجات در این کشورها به طور مستقیم و غیرمستقیم در بازار مصرف میشود. به عنوان مثال، هر بانوی هندی، دست‌کم ۲ یا ۳ دست لباس به نام “ساری” دارد که از ابریشم بافته شده؛ یا در ژاپن، لباس ابریشمی به نام “کیمونو” از تقاضای بالایی برخوردار است. در حالی که با توجه به فرهنگی که در ایران دیده میشود، بانوان ایرانی می‌توانند از پوشش چادر یا روسری بافته شده از ابریشم استفاده کنند که متاسفانه این موضوع در میان جامعه فراگیر نیست. همین مسئله یکی از مهم‌ترین دلایل وابستگی صنعت ابریشم به صنعت فرش است.
صورتی زنجانی افزود: در سال گذشته کشور چین، ۱۷۰ هزار تن و کشور هند، ۲۸ هزار و ۵۳۲ تن نخ ابریشم تولید کرده‌اند. بنابراین دو کشور نامبرده به ترتیب در جایگاه اول و دوم قرار می‌گیرند و ازبکستان و تایلند ردیف‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. ایران مقام هشتم تولید نخ ابریشم را در کارنامه خود ثبت کرده است.
وی درباره علت دیگر تولید بالای کشوری مانند چین و هند توضیح داد: کارگرانی برای پرورش کرم ابریشم در این سرزمین‌ها فعالیت می‌کنند که حقوق نمی‌گیرند و تنها به یک جای خواب و مقداری غذا راضی هستند. اینها در شرایطی است که دستمزد کارگر در ایران، یکی از فاکتورهای مهم در هزینه تولید محسوب میشود.
