صنعت چای ایران با توجه به اینکه ۳۱ هزار هکتار از مرغوب‌ترین اراضی شمال کشورمان به کشت آن اختصاص دارد، همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است، تا آنجا که دو دهه سختی را پشت سر گذاشته است، اما حال بعد از گذراندن دو دهه طاقت‌فرسا، دوباره جان گرفته است. سازمان چای ایران گزارش داده که مصرف چای خشک تولید داخل در سال ۱۳۹۲ خورشیدی حدود ۱۹ هزار تن بود که در سال ۱۳۹۵ به ۳۱ هزار تن رسیده است.
بنا بر این گزارش، تولید برگ سبز چای در سال ۱۳۹۲ نزدیک به ۸۰ هزار تن بود که با کمک‌های دولت و خرید تضمینی برگ سبز چای، این میزان در سال ۱۳۹۵ به ۱۳۹ هزار تن برگ سبز چای رسیده است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که تولید چای خشک در ایران در فاصله دو سه سال اخیر تقریباً دو برابر شده است و درآمد چای‌کاران نیز از حدود ۹۰ میلیارد تومان در سال به ۲۳۵ میلیارد تومان در سال گذشته رسیده است.
در فاصله سال‌های ۱۳۷۵ تا اوایل دهه ۹۰ خورشیدی صنعت چای ایران گرفتار مشکل فروش بود و بیش از ۲۰۰ هزار تن چای خشک در انبارها از بین رفت و تبدیل به کود شد.
چای ایران در دو دهه اخیر به‌دلیل کیفیت پایین، واردات گسترده و قاچاق چای و عدم تمایل مردم به خرید چای ایرانی، محبوبیت خود را از دست داده بود.
چای انبار شده خریدار نداشت و کارخانه‌های چای‌سازی به دلیل بدهی‌های کلانی که داشتند در آستانه ورشکستگی قرار گرفته بودند.
همین مسائل باعث شده بود تا میزان تولید چای سال به سال کمتر شود، اما در چند سال گذشته با خرید تضمینی برگ سبز چای از سوی دولت و تغییر ذائقه تعداد بیشتری از ایرانیان برای نوشیدن چای داخلی، این صنعت دوباره رونق گرفته است.
محمدولی روزبهان، رئیس سازمان چای می‌گوید: “مصرف چای تولید داخل به نحوی افزایش پیدا کرده که میزان کل مصرف چای در کشور تغییر نداشته و این امر بیانگر آن است که مردم مصرف خود را از چای خارجی به داخلی تغییر داده‌اند.”
به گفته وی، سالانه ۷۲ درصد چای مصرفی کشور از محل واردات تأمین میشود و با حمایت از چای‌کاران ایرانی، میزان واردات چای خارجی ۱۱ درصد کاهش داشته است.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که ایرانیان سالانه حدود ۱۱۰ هزار تن چای مصرف می‌کنند.
بنا بر گزارش سازمان چای کشور، واردات چای خارجی در سال ۱۳۹۲ حدود ۹۰ هزار تن بود که در سال ۱۳۹۵ به ۸۰ هزار تن کاهش پیدا کرده است.
به گفته رئیس سازمان چای کشور، این امر باعث شد در دو سال گذشته ۱۰۰ میلیون دلار در واردات چای خارجی صرفه‌جویی شود.
بنا بر آمار گمرک ایران، در سال گذشته به‌صورت قانونی حدود ۵۶ هزار تن چای به ارزش حدود ۲۶۰ میلیون دلار وارد ایران شده است که سریلانکا با ۲۵ هزار تن و هند با ۲۴ هزار تن، بزرگ‌ترین صادرکنندگان چای به ایران بودند.
بقیه نیاز مصرفی ایران از طریق قاچاق تأمین میشود که میزان آن بین ۲۵ تا ۳۰ هزار تن برآورد میشود.
گفته میشود عمده چای خارجی به‌صورت قاچاق از طریق مناطق جنوبی و مرزهای شرقی وارد ایران میشود.
برآورد سازمان چای کشور این است که تولید چای امسال نیز افزایش یابد. روزبهان می‌افزاید: ۴۰ درصد از چای تولیدی کشور در اردیبهشت‌ماه برداشت و فرآوری میشود که امسال نه‌تنها هشت درصد نسبت به سال گذشته رشد تولید داشتیم، بلکه بخش عمده‍‌ای از چای تولیدی به فروش رسیده است.
حدود ۵۵ هزار خانوار در شهرهای شمالی ایران در گیلان و مازندران به کشت چای اشتغال دارند و ۱۵۰ کارخانه نیز در زمینه فرآوری و بسته‌بندی چای فعال هستند./
