خطر خشکسالی در کمین است!
طبق پیش بینی، وضعیت بارش ها در کشور نسبت به سال گذشته بهبود یافته است اما باید این مطلب را در نظر داشت که در سال آبی جدید نیمی از بارندگی ها فقط در 5 استان شمالی کشور بوده است و سایر مناطق کشور وضعیت مطلوبی ندارند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی وزارت نیرو(پاون) پیش بینی های اخیر نشان دهنده وضعیت بهتر بارندگی در سال جاری نسبت به سال گذشته است،طبق آمار ها میزان بارش ها نسبت به سال پیش بیشتر شده اما این نسبت برای تمام مناطق یکسان نیست و این موضوع همان نکته مهمی است که نشان میدهد سایه خشکسالی و کمبود منابع آب در ایران همچنان جدی است.
بررسی میزان بارندگی از ابتدای سال تاکنون :
سال آبی یک دوره یکساله از ابتدای مهر تا پایان شهریور سال آینده است، بنابراین میزان بارش ها در این دوره بازگو کننده شرایط خشک و تر سالی است.طبق آمار دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور، بارندگی ثبت شده تا هفتم مهرماه فقط ۰.۳ میلیمتر بوده که نسبت به سال پیش _ رقمی برابر با یک میلیمتر_ کاهش ۵۷ درصدی را نشان میدهد. اما این رقم در 16 مهر تغییر و اندکی بهبود یافت اما هنوز بارش های نامتوازن اجازه یکسان بودن شرایط را به مناطق مختلف نمی دهد.
طبق پیش بینی ها در سال جاری کشورمان با پدیده (ال نینو) رو به رو خواهد شد که این پدیده می تواند در پر آبی موثر باشد. از ابتدای سال آبی جدید (ابتدای مهر ۱۴۰۲) تا ۲۲ مهر، ۶ میلیمتر بارندگی در سطح کشور ثبت شده است این میزان در مقایسه با میانگین مقدار بارش متوسط درازمدت(۵۵ساله)که ۴.۴ میلیمتر بارش ثبت شده، افزایش ۳۵ درصدی را نشان میدهد. میزان بارشهای هفته سوم سال آبی جدید در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته(۱.۳ میلیمتر) افزایش ۳۶۷ درصدی دارد
آیا افزایش بارش ها نشان از سال آبی خوبی دارد ؟
در این باره نمیتوان به طور قطعی چیزی گفت اما پیش بینی ها نشان دهنده وضعیت بهتر نسبت به سال گذشته است
دادهها نشان میدهد از ۳۱ استان کشور در سال آبی جدید ۱۰ استان هیچ میزانی از بارش را دریافت نکردهاند؛ ۹ استان کمتر از ۵ میلیمتر بارش دریافت کردهاند که بهطور میانگین ۲.۳۹ میلیمتر بارش برای ۹ استان بوده است . نکته قابل توجه اینکه، استان مازندران با ۸۸.۹ میلیمتر رکورد بارندگی را داشته و بعد از آن استان گیلان با ۸۸.۶ میلیمتر و سپس استان گلستان با ۶۱.۹ میلیمتر، اردبیل با ۳۶.۴ و خراسان شمالی با ۲۳.۶ میلیمتر بیشترین بارندگی را داشتهاند. به این ترتیب میتوان نتیجه گرفت فقط پنج استان نیمه شمالی کشور بیش از ۵۱ درصد از بارشها را به خود اختصاص دادهاند. ۲۷ درصد از کشور (۱۰ استان) هیچ بارشی دریافت نکرده، ۹ استان فقط ۲ درصد، چهار استان ۱۳.۱۴ درصد و سه استان نیز ۶.۸ درصد از بارشها را به خود اختصاص دادهاند
بررسی وضعیت سد های کشور :
در بیش از ۴۰ سد در ۱۶ استان کشور، بین منفی ۲۵ تا مثبت ۲۵ درصد از مخزن سدها پر شده و این آمار در قیاس با زمان مشابه در سال قبل حتی وضعیت بدتری را هم نشان میدهد . درصد پرشدگی سدهای کشور در ۱۱ استان هم نشان میدهد که ۱۶ سد در این استانها(یعنی کل سدها در این ۱۱ استان) بین -۲۵ تا -۷۵ درصد طراز منفی مخزن دارند
اطلاعات سد های کشور و میزان پر شدگی آنها :
به هیچ وجه نمیتوان گفت که حتی با وجود بارندگیهای فرانرمال، سایه خشکسالی از کشور رخت بربسته است. چرا که دشتهای کشور با فرونشست جدی روبرو هستند و اگر همه بارندگیها و نزولات جوی حتی بدون استفاده راهی منابع آب زیرزمینی بشوند، بازهم خشکسالی در ایران همچنان وجود داشته و بارندگیهایی از این نوع تنها به سان مسکنهای تصادفی هستند که برای اقلیم ایران کارایی دارند.
بنابراین با چند پیشبینی خوشبینانه نمیتوان انتظار داشت که مشکلات آب و خشکسالی از کشور رخت بربسته است. علاوه براین کشورمان همچنان نیازمند مدیریت منابع آبی بر مبنای الگوی توسعه پایدار است