رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی گفت: با توجه به ظرفیت تولید قارچ در کشور حدود ۹۰ هزار تن قارچ مازاد بر نیاز داخل داریم که می‌توانیم آن را صادر کنیم. عراق و کشورهای حوزه CISمی‌توانند بازارهای جدیدی برای قارچ ایران باشند.
محمدحسین افشار امروز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری با اعلام این خبر افزود: بر اساس پیش‌بینی‌ها، تولید قارچ، امسال به ۱۸۰ هزار تن می‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه سرانه مصرف قارچ در کشور ۱,۲ کیلوگرم است با در نظر گرفتن جمعیت ۷۵ میلیون نفری برای ایران، نیاز جامعه حدود ۸۵ تا ۹۰ هزار تن خواهد بود.
به گفته رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی، مشکلات زیادی در زمینه صادرات قارچ مازاد بر نیاز داخل وجود دارد زیرا کل پتانسیل کشورهای حوزه خلیج فارس برای صادرات قارچ حدود ۱۰ هزار تن بوده و بازار عراق هم که ۲۰ هزار تن پتانسیل جذب قارچ ایران را دارد، به‌دلیل مسائل امنیتی با چالش‌های جدی روبه‌رو است.
افشار ادامه داد: علاوه بر اینکه در برخی موارد مرزها بسته‌است، بر اساس قوانین عراق قارچ‌هایی که با کامیون‌های یخچال‌دار حمل می‌شوند باید از طریق کامیون‌های عراقی به داخل خاک این کشور بروند. به همین دلیل در جریان این جابجایی‌ها قارچ با افت کیفیت روبه‌رو شده و بازارپسندی خود را از دست می‌دهد.
وی بیان کرد: با رایزنی‌های انجام شده در وزارت صنعت و معاونت بازرگانی این وزارتخانه تلاش می‌کنیم زمینه ورود کامیون‌های یخچال‌دار عراقی به خاک ایران را فراهم کنیم تا بارگیری قارچ‌ها در داخل کشور انجام شود و در مرز ناگزیر به تغییر وسیله نقلیه نباشیم.
برقراری یارانه حمل هوایی ضروری است
رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی در پاسخ به این پرسش که آیا در راستای افزایش تبادلات تجاری ایران و چین می‌توان روی بازار این کشور حساب کرد، چین را یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان قارچ دانست که بازار خوبی برای محصول ایرانی نخواهد بود.
به گفته افشار، بازار کشورهای CIS (کشورهای مستقل مشترک‌المنافع شامل برخی از جمهوری‌های مستقل اتحاد جماهیر شوروی) می‌تواند بازار مناسبی برای قارچ ایرانی باشد.
وی بازار روسیه را فضای مناسبی برای حضور قارچ ایرانی معرفی کرد و یادآور شد: اما به‌دلیل مشکلات نقل و انتقالات پولی، ساختار حمل و نقل و گمرک، حضور در این بازار نیز با چالش روبه‌رو است.
افشار با اشاره به اینکه تولیدکنندگان داخلی قارچ می‌توانند هر کیلوگرم محصول را در بسته‌بندی صادراتی به قیمت هفت‌هزار تومان در مزرعه برای صادرات به روسیه آماده کنند، قیمت جهانی قارچ را نیز معادل همین رقم اعلام کرد.
به گفته وی، هر کیلوگرم قارچ صادراتی به روسیه بین دوهزار تا پنج‌هزار تومان هزینه حمل هوایی دارد که صادرات آن را برای صادرکننده غیراقتصادی می‌کند؛ بنابراین اگر دولت مانند دهه ۸۰ بار دیگر یارانه حمل هوایی را برای صادرات قارچ ایران به روسیه اعمال کند و به تدریج این یارانه را حذف یا کاهش دهد، رونق خوبی در بازار قارچ ایجاد میشود.
بی‌برنامگی در اعطای مجوزهای احداث مزرعه قارچ
رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی وجود ظرفیت مازاد در ایجاد مزارع پرورش قارچ را نشانه نبود برنامه‌ریزی مشخص برای این حوزه دانست.
افشار اضافه کرد: وزارت جهاد کشاورزی متأسفانه فقط به تولید رونق می‌دهد. با وجود آنکه ساماندهی بازار هم به بدنه وزارت جهاد کشاورزی پیوسته است، اما هیچ فکری در این باره از طرف وزارت جهاد کشاورزی نمی‌شود.
وی اظهار داشت: پیش‌بینی شده که در پایان برنامه ششم تولید قارچ به ۲۵۰ هزار تن برسد. این در حالی است که اگر نرخ رشد جمعیت را همان ۱,۲ نفر در نظر بگیریم، جمعیت در پایان برنامه ششم ۸۵ تا ۹۰ میلیون نفر خواهد شد. این جمعیت حدود ۱۰۸ میلیون تن قارچ نیاز دارند، اما آیا دولت برای این قارچ مازاد فکری کرده‌است.
افشار تأکید کرد: تشکیلاتی مثل نظام مهندسی منابع طبیعی و کشاورزی هست که گروهی افراد غیرمتخصص دور هم جمع شده‌اند. توجهی به بازار و برنامه‌ریزی ندارند، هر کسی به آنها مراجعه می‌کند یک مبلغی می‌گیرند و پروانه تأسیس مزرعه قارچ دریافت می‌کنند. نتیجه این میشود که همه آسیب می‌بینند، زیرا این واحدهای خردی که با مجوزهای نظام مهندسی راه‌اندازی می‌شوند، بازار قارچ را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
وی برنامه‌ریزی‌های بسیج در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی را نیز عاملی برای ایجاد اختلال در بازار قارچ معرفی کرد.
به گفته رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی، بسیج با اعتباری که در اختیار دارد در راستای ایجاد اشتغال برای افراد بیکار، به آنها وام می‌دهد تا مزارع پرورش قارچ احداث کنند. عموماً این افراد کارگاه‌های متروکه را با سیستم ابتدایی تجهیز کرده و با روش‌های غیر فنی محصول تولید می‌کنند، اما از آنجا که بازار را نمی‌شناسند و قارچ محصولی سریع الفساد است، کالای خود را با زیان به دلالان می‌فروشند.
افشار عنوان کرد: این واحدها اغلب به تولید اقتصادی نمی‌رسند. بر اساس آمارهای بسیج حدود ۹ هزار واحد قارچ در سراسر ایران با این سیستم راه‌اندازی شده و به هر واحد هم ۴۵۰ میلیون تومان وام داده‌اند یعنی ۴۰۰ میلیارد تومان پول به افراد تزریق شده است.
وی همچنین گفت: حدود چهارهزار و ۵۰۰ واحد راه‌اندازی شده توسط بسیج تعطیل و حدود ۲۵ هزار واحد فعال دارند. واحدهای تعطیل یعنی اینکه پول را هزینه کرده و به دلیل زیان‌ده بودن تعطیل شده‌اند، حال بسیج برنامه دارد که دوباره این افراد را جایگزین کند. به این ترتیب یکسری افراد ورشکسته و بیکار به جامعه اضافه میشود.
رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی در ادامه افزود: به بسیج پیشهاد کردیم یا در سیستم توزیع برنامه‌ریزی کند زیرا قارچ سودزا و درآمدزا بوده و اشتغال‌زایی مناسبی دارد. یا اینکه یک سیستم خوشه‌ای راه‌اندازی کند که در شهرستان‌ها واحد سردخانه و بسته‌بندی راه‌اندازی شود و قارچ‌های مزارع پرورشی را جمع‌آوری و با سیستم بسته‌بندی مناسب به بازار عرضه کنند تا روند زیان‌دهی مزارع ایجاد شده توسط بسیج متوقف شود و بازار برای تولیدکننده واقعی تخریب نشود.
افشار خاطرنشان کرد: همین امروز هر کیلوگرم قارچ خوراکی به قیمت چهارهزار و ۵۰۰ تومان در بورس تهران فروخته شد در حالی که قیمت تمام شده برای تولیدکننده حدود شش‌هزار تومان است.
وی در پایان تأکید کرد: تولیدکننده زیاد نمی‌تواند در بازاری که زیان‌ده است دوام بیاورد. بیشتر واحدهای تولید قارچ با نیمی از ظرفیت خود فعال بوده و اگر کل توان تولید خود را به‌کار گیرند، میزان تولید قارچ بسیار بیشتر از ۲۰۰ هزار تن فعلی خواهد بود./
