رئیس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند گفت: مهم‌ترین دستاورد مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند طی چهار سال گذشته معرفی رقم جدید در کشت پاییزه چغندر قند بود که باعث صرفه‌جویی در مصرف آب شد.
دکتر سیدباقر محمودی صبح امروز در گفت‌وگو با خبرنگار ایاگنا مهم‌ترین دستاورد مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند طی چهار سال گذشته را معرفی رقم جدید در کشت پاییزه چغندر قند اعلام کرد که باعث صرفه‌جویی در مصرف آب شد.
وی بیان کرد: چغندر گیاهی است که مصرف آب در کشت بهاره برای یک هکتار آن تا ۱۲ هزار مترمکعب آب نیاز است. نتایج تحقیقات مؤسسه نشان داد با معرفی رقم جدید به ازای هر یک‌هزار لیتر آب در کشت پاییزه، یک کیلوگرم شکر تولید شد، در حالی که در کشت بهاره به ازای هر یک‌هزار لیتر، ۶۰۰ گرم شکر تولید شده بود. این یکی از دستاوردهای مهم مؤسسه طی چهار سال گذشته بوده است.
رئیس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند با بیان اینکه کشت پاییزه برای نخستین‌بار در کشور در استان گلستان طی سال‌های ۹۳، ۹۴ و ۹۵ در سطح ۷۰۰ هکتار اجرا شد، افزود: در سال ۹۵ در سطح ۷۰۰ هکتار کشت پاییزه در استان خراسان نیز انجام شد و خیلی موفقیت آمیز بود و امیدواریم در سال ۹۶ علاوه بر این مناطق، در استان فارس هم این کشت آغاز شود. استفاده از رقم جدید باعث میشود که با نصف مصرف آب همان میزان شکری که در کشت بهاره داریم، در کشت پاییزه نیز داشته باشیم.
محمودی افزایش عملکرد در واحد سطح در کشت بهاره را از دستاورد دیگر مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند در دولت یازدهم نام برد و عنوان کرد: این دستاورد هم به یمن معرفی ارقام چغندر قند پرمحصول جدید هم در تولید داخل و هم ارقام خارجی به دست آمد. مؤسسه ارقام خارجی پرمحصول را که متقاضی داشت، آزمایش و بهترین آنها را به کشاورزان معرفی کرد تا وارد و کشت شود.
به گفته وی، همچنین مؤسسه طی چهار سال گذشته پنج رقم جدید مناسب با شرایط آب و هوایی کشور تجاری‌سازی کرده است که هر پنج رقم تولیدی مؤسسه اکنون توسط بخش خصوصی در حال تکثیر، توزیع و فروش است.
محمودی تأکید کرد: دستاورد بعدی مؤسسه طی چهار سال گذشته این بود که به مؤسسه اجازه داده شد تا نسبت به توانمندسازی بخش خصوصی برای اصلاح و تهیه رقم چغندر قند اقدام کند. در گذشته تولید و تکثیر ارقام جدید دولتی بود، با توجه به تأثیر شرکت‌های دانش‌بنیان مجوز تکثیر و تولید و اصلاح به آنها در کشور داده شد و در حال حاضر مؤسسه در توانمندسازی آنها همکاری می‌کند.
وی با بیان اینکه یکی از موضوعاتی که مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند همواره بر آن تأکید داشت، بهره‌وری آب بود، ادامه داد: با توجه به اینکه کشور ما، کشور نیمه خشک و خشکی است و اگر بخواهیم بهره‌وری آب را بالا ببریم، یکی از روش‌ها، تولید رقم مقاوم به خشکی است. در جهان رقم مقاوم به خشکی وجود ندارد و کشوری روی آن کار نکرده است؛ زیرا کشت چغندر قند در جهان، اغلب در اروپاست و این کشورها مشکل آب ندارند. مؤسسه از ۱۰ سال قبل در این زمینه کار کرد و در سال ۹۴ موفق شد نخستین رقم مقاوم به خشکی را با نام “پایا” به کشاورزان معرفی کند.
رئیس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند در همین زمینه اضافه کرد: به‌طور رسمی این رقم امسال در سطح یک‌هزار هکتار برای نخستین‌بار در کشور کشت شده است و ما امیدواریم این رقم توسعه پیدا کند و بتوانیم با کشت این رقم ۲۵ تا ۳۰ درصد در مصرف آب زراعت بهاره صرفه‌جویی کنیم.
محمودی آغاز تولید علوفه از چغندر علوفه‌ای برای نخستین‌بار طی چهار سال گذشته را از دیگر دستاوردهای این مؤسسه اعلام کرد و یادآور شد: این یکی از ظرفیت‌های مغفول در کشور بود؛ اما با سیاست‌های معاونت زراعت، مؤسسه وارد این عرصه شد و متوجه شدیم که توده‌های بومی در کشور وجود دارند که این‌ها توان تولید علوفه بالایی دارند، به سرعت این‌ها ارزیابی شد و در سال ۹۶ امیدواریم بتوانیم نخستین رقم چغندر علوفه‌ای را هم معرفی کنیم.
وی اظهار کرد: قبل از معرفی چغندر علوفه‌ای، بذر آن به مناطق مختلف ارسال شد و خیلی راضی‌کننده بود و نشان می‌دهد که در تولید علوفه هم تنوع در گیاهان علوفه‌ای می‌توان ایجاد کرد؛ زیرا عمدتاً در کشورمان از علوفه ذرت استفاده میشود؛ اما چغندر علوفه‌ای هم جزو غذاهای دامی به‌شمار می‌رود که می‌تواند در سبد قرار گیرد و حتی با کارایی بالا نسبت به ذرت می‌تواند عمل کند.
محمودی با اشاره به برنامه‌های سال ۹۶ مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند گفت: معرفی سه رقم جدید مقاوم به تنش‌های زنده، آفات و بیماری‌های مهم چغندر قند را در دستور کار داریم. همچنین در سال ۹۶ عمدتاً روی آرایش کاشت متراکم کار خواهیم کرد تا بتوانیم تولید را در واحد سطح بالا ببریم.
وی در زمینه فعالیت‌های ترویجی و آموزشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند افزود: با توجه به اینکه شرکت‌های تولیدکننده بذر داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان و غیره تشکیل شده‌اند و آنها برای اینکه بتوانند بذر را به فروش برسانند، نیاز به ترویج و تبلیغ دارند، مؤسسه با کمک آنها پایلوت‌هایی را در مناطق مختلف کشور طراحی کرده است که هم ارقام چغندر قند ایرانی و هم ارقام خارجی در کنار هم کاشته شده‌اند.
به گفته رئیس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند، هزینه این پایلوت‌ها را شرکت‌های دانش‌بنیان متقبل شده‌اند و مؤسسه حمایت علمی را بر عهده دارد و در روزهای مزرعه در کنار این پایلوت‌ها کلیه اطلاعات و یافته‌های ترویجی مؤسسه به کشاورزان معرفی و ارائه میشود.
محمودی بیان کرد: در سال ۹۵، بیش از دوهزار کشاورز و بهره‌بردار در این پایلوت‌ها قرار گرفتند. امسال هم برنامه داریم در همان سطح در بحث ترویج فعال باشیم. همچنین مؤسسه، دو بروشور و دستورالعمل در زمنیه کشت پاییزه با هماهنگی معاونت ترویج منتشر کرده است که در دسترس کشاورزان قرار گرفته است.
وی با اشاره به اعتبارات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند ادامه داد: در سال ۹۵، بودجه تملکی خوبی به مؤسسه اختصاص یافت و باعث شد مقداری بتوانیم زیرساخت‌ها را نوسازی کنیم. امیدواریم با استفاده از بند (ن) اسناد خزانه اسلامی بتوانیم در سال ۹۶ هم از این امکانات بهره‌مند شویم و بتوانیم با آنها زیرساخت‌ها را تکمیل کنیم. در مجموع در سال ۹۵، یک میلیارد تومان بودجه تملکی به مؤسسه اختصاص یافت که امسال ممکن است به دو برابر افزایش یابد. مؤسسه چغندر قند تنها مؤسسه‌ای است که هیچ هزینه‌ای بر دوش دولت ندارد و با درآمد اختصاصی خود اداره میشود.
گفتنی است، پیش‌بینی میشود در سال ۹۶، ۱۳۰ هزار هکتار از اراضی کشور به کشت چغندر قند اختصاص یابد.
سرانه مصرف قند و شکر در کشور نیز ۲۹ کیلوگرم است و عدد نسبتاً بالایی است./
