بخش عمده تولیدات سبزی و صیفی در فضای باز به سیستم کنترل‌شده‌ای تحت عنوان سایبان‌ها منتقل میشود، همچنین با انتقال دو محصول گوجه‌فرنگی و خیار از فضای باز به گلخانه‌ها ۱۸۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی آزاد و دو میلیارد و ۵۳۲ میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه‌جویی میشود.
مشاور وزیر و مجری طرح توسعه گلخانه‌های کشور امروز در گفت‌وگو با خبرنگار ایاگنا با اعلام این خبر گفت: بخش عمده تولیدات سبزی و صیفی در فضای باز به سیستم کنترل‌شده تحت عنوان سایبان‌ها منتقل میشود، این طرح با سازه‌های سبک، توری‌های مقاوم به تگرگ، باد و ضدحشرات بزرگ شرایطی را فراهم می‌کند که نسبت به شرایط محیطی فضای باز، مقاومت بیشتری در برابر باد و آفتاب‌سوختگی ایجاد شود، همچنین کاهش ۵۰ درصدی مصرف آب و کاهش ۴۰ درصدی میزان تبخیر از ویژگی‌های این طرح نسبت به فضای باز است.
ولی‌الله بنی‌عامری با بیان اینکه این طرح به زودی در سطح کشور اجرایی میشود، بیان کرد: تمام محصولات گروه سبزی و صیفی نظیر هندوانه، خربزه، کاهو، کلم، کرفس در این طرح قابل کشت است.
وی با اشاره به اینکه ۷۰ درصد از مجموع ۶۰۰ هزار هکتار مساحت گلخانه‌های جهان، معادل ۴۸۹ هزار هکتار مربوط به گروه سبزی و صیفی است، افزود: سالانه ۱۵۰ میلیون تن محصولات گلخانه‌ای در جهان تولید میشود که ایران با تولید ۱,۵ میلیون تنی سهم یک درصدی از کل تولیدات گلخانه‌ای جهان را به خود اختصاص داده است.
بنی‌عامری عنوان کرد: ایران با بیش از ۱۲ هزار هکتار مساحت گلخانه‌ای دو درصد کل مساحت گلخانه‌های جهان را به خود اختصاص داده و نسبت مساحت گروه سبزی و صیفی به سایر محصولات در ایران همانند نسبت جهانی ۷۰ درصد است.
ایران دومین کشور در توسعه گلخانه‌ها در جهان
مشاور وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه ایران از لحاظ سرعت توسعه سطح گلخانه‌ها بعد از مکزیک رتبه دوم جهان را به خود اختصاص داده است، ادامه داد: سطح گلخانه‌های مکزیک طی پنج سال گذشته ۱۵ هزار هکتار توسعه یافته، در حالی که طی همین مدت سطح گلخانه‌های کشور حدود چهارهزار هکتار افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه سطح زیر کشت گلخانه‌های کشور تا پایان برنامه ششم توسعه باید ۱۶ هزار هکتار افزایش یابد، اظهار کرد: دوهزار و ۲۸۵ هکتار از واحدهای گلخانه‌ای باید تا پایان برنامه ششم توسعه اصلاح و بازسازی شود، همچنین سطح زیرکشت گلخانه‌های کشور تا افق ۱۴۰۴ باید ۴۸ هزار هکتار افزایش یابد و میزان تولید سبزی و صیفی گلخانه‌ای در این مدت ۲۱ میلیون تن برآورد میشود.
به گفته بنی‌عامری، از اواخر سال ۹۴ تا ۱۵ آبان‌ماه سال ۹۶ یک‌هزار و ۹۷۵ هکتار درباره توسعه سطح گلخانه‌ها قرارداد منعقد شده که سرمایه‌گذاری بیش از یک‌هزار هکتار آن از طریق خود اجرایی و حدود ۸۰۰ هکتار از طریق تسهیلات بانکی صورت گرفته است.
وی کل سرمایه‌گذاری طرح توسعه گلخانه‌های کشور را ۲۱ هزار میلیارد ریال برشمرد و تأکید کرد: از این میزان ۱۱ هزار و ۳۷۵ میلیارد ریال از طریق خود اجرایی و ۹ هزار و ۶۳۵ میلیارد ریال از طریق تسهیلات بانکی سرمایه‌گذاری شده است.
رشد ۳۸ درصدی سطح زیر کشت گلخانه‌های کشور
مجری طرح توسعه گلخانه‌های کشور یادآور شد: سطح زیرکشت گلخانه‌های کشور با رشد ۳۸ درصدی از هشت‌هزار و ۸۰۰ هکتار در سال ۹۲ به ۱۲ هزار و ۱۵۷ هکتار در سال ۹۶ رسیده که از این میزان شش‌هزار و ۴۰۰ هکتار مربوط به گروه سبزی و صیفی، دوهزار هکتار مربوط به گل و گیاه زینتی است. همچنین از کل سطح زیر کشت گلخانه‌های کشور ۵۶ درصد مربوط به خیار، حدود ۳۰ درصد گل و گیاهان زینتی، هفت درصد گوجه‌فرنگی و مابقی مربوط به توت‌فرنگی، گیاهان دارویی و سایر محصولات است.
یارانه بلاعوض برای کنترل بیولوژیک در گلخانه‌ها
بنی‌عامری با اشاره به اینکه برای تولید محصول سالم در گلخانه‌ها کد ۱۶ رقمی قابل ردیابی تعریف شده است، اضافه کرد: دولت برای کنترل بیولوژیک و تولید محصول سالم یارانه‌های ۱۰۰ درصد بلاعوض یا ۵۰ درصد بلاعوض به متقاضیان اعطا می‌کند، همچنین تسهیلاتی با نرخ سود بین شش تا هشت درصد به مناطق غیربرخوردار شهرها، مناطق مسکونی با جمعیت کمتر از ۱۰ هزار نفر و روستاها و تسهیلاتی با نرخ سود ۱۰ تا ۱۵ درصد به کل کشور اختصاص یافته که به‌صورت تلفیقی از منابع داخلی و منابع صندوق توسعه ملی به‌طور متوسط با نرخ ۱۲ درصد با دو سال دوران مشارکت، یک سال تنفس و پنج سال دوره باز پرداخت تأمین میشود.
وی با بیان اینکه عمده تولیدات گروه سبزی و صیفی کشور مربوط به جنوب کشور است، خاطرنشان ساخت: بیشترین تمرکز برای توسعه سطح گلخانه‌ها در مناطق جنوبی کشور صورت گرفته، چراکه در این مناطق به‌دلیل آب و هوای مناسب در زمستان و نبود برف و سرمازدگی، نیازی به گلخانه‌های پیشرفته و سیستم گرمایشی نیست و تولید محصولات کشاورزی خارج از فصل از ویژگی‌های این مناطق محسوب میشود.
بنی‌عامری همچنین گفت: کاهش هزینه‌های تولید، آزاد شدن اراضی کشاورزی، امکان تولید محصول سالم، کاهش ضایعات، گردش مالی دائمی برای تولیدکنندگان در طول سال و اشتغال‌زایی از مزایای کشت گلخانه‌ای است.
وی با اشاره به اینکه میانگین بارندگی در جهان ۷۵۰ میلی‌متر است، بیان کرد: میانگین بارندگی در ایران هم‌اکنون به ۲۰۵ میلی‌متر رسیده، این در حالی است که میزان تبخیر در کشور سه برابر میانگین جهانی و میزان برداشت از منابع آبی کشور دو برابر میانگین جهانی است که باید از ۸۵ درصد به ۴۰ درصد برسد.
مشاور وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه سالانه حدود شش میلیون تن گوجه‌فرنگی در ۱۵۰ هزار هکتار از اراضی کشور تولید میشود، افزود: برای انتقال این میزان تولید گوجه‌فرنگی از اراضی زراعی به گلخانه ه، ۲۳ هزار هکتار گلخانه نیاز است.
بنی‌عامری با اشاره به اینکه در کشور، متوسط عملکرد گوجه‌فرنگی در فضای باز ۳۹ تن در هر هکتار، در گلخانه‌ها ۲۶۰ تن در هکتار و در گلخانه‌های پیشرفته ۵۰۰ تن در هکتار است، عنوان کرد: به ازای تولید هر کیلوگرم گوجه‌فرنگی در فضای باز، ۴۰۰ لیتر آب مصرف میشود که در گلخانه‌ها با کاهش ۷۶ درصدی برای تولید همان مقدار محصول مصرف آب به ۹۶ لیتر در هکتار می‌رسد، همچنین مصرف آب در گلخانه‌های پیشرفته کشور به ۳۰ لیتر در هکتار می‌رسد، این در حالی است که مصرف آب برای تولید هر کیلوگرم گوجه‌فرنگی در گلخانه‌های پیشرفته هلند ۱۰ لیتر است.
وی ادامه داد: نبود امکان استفاده مجدد از آب، نبود اتوماسیون در سیستم‌های آبیاری، استفاده نکردن از مکانیزاسیون و تکنولوژی نوین در بستر کشت، کمبود دانش فنی و مدیریت گلخانه‌ها ازجمله دلایل فاصله مصرف آب در گلخانه‌های ایران با کشورهایی مثل هلند است.
بنی‌عامری در پایان با بیان اینکه میزان کاهش مصرف آب در تولید خیار گلخانه‌ای نسبت به تولید خیار در فضای باز ۸۲ درصد برآورد شده است، تأکید کرد: با انتقال دو محصول گوجه‌فرنگی و خیار از فضای باز به گلخانه‌ها ۱۸۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی آزاد و دو میلیارد و ۵۳۲ میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه‌جویی میشود.
