در حالی که اقتصاد ایران در تلاش است تا بعد از سال ها تحریم های سختگیرانه غرب، مجددا به اقتصاد جهانی برگردد، تولید کنندگان خاویار سیاه، این محصولات صادراتی با ارزش ایران نیز در اندیشه بازگشت به بازارهای بین المللی هستند.
به گزارش ایاگنا به نقل از لس آنجلس تایمز، این صنعت که زمانی در بین محصولات صادراتی معروف ایران قرار داشت، به دلیل تحریم های تجاری و ممنوعیت بین المللی در زمینه شکار ماهیان خاویاری از دریای خزر تقریبا سقوط کرده است. این ماهیان دراز ماقبل تاریخ که تخم های منجوق مانند درخشان و سیاه رنگ آنها مرغوب ترین نوع خاویار را تشکیل می دهد، به دلیل صید بیش از حد در معرض خطر انقراض قرار گرفته بود.
اکنون ده ها تولید کننده ایرانی در مزارع پرورش ماهی، مشغول پرورش قانونی ماهیان خاویاری هستند و به دنبال امضای توافق هسته ای، درهای بازارهای خارجی به آهستگی در حال باز شدن به روی این محصول باارزش ایرانی است.
بعد از آنکه دولت آمریکا در ژانویه 2016، ممنوعیت واردات خاویار ایرانی را برداشت، اولین محموله خاویار ایرانی در طی حدود یک دهه گذشته سال گذشته وارد آمریکا شد.
ارزش این محموله 18 پوندی، حدود 16 هزار دلار بود، که توانست در طی 12 ثانیه، به اندازه صنعت 41 میلیارد دلاری نفت و گاز ایران درآمد صادراتی برای این کشور داشته باشد. البته خاویار قرار نیست به تنهایی اقتصاد ایران را احیا کند. اما این محموله سیگنالی مبنی بر گشوده شدن برگی جدید در روابط ایران با غرب بود و نشان می داد که ایران آماده از سر گیری مجدد تجارت با جهان است. به گفته مقامات صنعتی، در طی 2 یا 3 سال گذشته، ایران توانسته سالانه 200 پوند خاویار به آمریکا صادر کند و با افزایش میزان تولید، ایران توانسته مشتریان جدیدی برای این ماده غذایی گران قیمت خود بیابد.
علی اکبر خدایی، دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت شیلات ایران گفت: «آمریکا یک بازار کشف نشده، اما با پتانسیل بزرگ برای ماست.»
در حالی که با گذشت حدود دو سال از زمان لغو تحریم ها، اقتصاد ایران هنوز با مشکلات بسیاری مواجه است، بسیاری از اقتصاددانان می گویند، رهبران ایران باید راه های جدیدی برای تولید کالاهای صادراتی بیشتر جهت ایجاد فرصت های شغلی جدید و بالا بردن درآمدهای ارزی کشور بیابند.
به گفته جواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک، صنعت شیلات ایران پتانسیل بالایی دارد. و میزان صادرات آن در سه ماهه اخیر در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 80 درصد رشد داشته است.
صالحی اصفهانی افزود: «خاویار سمبل دورانی از اقتصاد ایران (دوران پهلوی) است که این کشور روابط دوستانه ای با غرب داشت…چنین صادراتی از نقطه نظر ایجاد اشتغال بسیار مهم است. شیلات نسبت به نفت و پتروشیمی توانایی ایجاد شغل بسیار بالاتری دارد. »
پس از آنکه آمارها در سال 2005 نشان داد که جمعیت ماهیان خاویاری دریای خزر تقریبا به میزان 90 درصد کاهش یافته، آمریکا، به عنوان بزرگترین خریدار خاویار بلوگا، واردات این نوع خاویار از کشورهای حاشیه خزر را ممنوع کرد. چند سال بعد، با تشدید تحریم ها علیه ایران بر سر پرونده هسته ای این کشور، تمام روابط تجاری آمریکا با ایران متوقف شد.
در سال 2010، بعد از امضای موافقتنامه ممنوعیت صید ماهیان خاویاری بین ایران، روسیه و 3 کشور دیگر ساحلی خزر، پرورش ماهیان خاویاری به ویژه در ایران افزایش یافت.
خدایی افزود: «ما در دورانی از تحریم ها خلاص شده ایم که خاویار ایران آماده بازیابی جایگاه خود در بازار جهانی است… این یک فرصت عظیم است.»
