به گزارش ،ایاگنا مسعود کمالی اردکانی مدیر کل دفتر توسعه صادرات محصولات صنعتی معدنی سازمان توسعه تجارت مهمانان این برنامه بودند. گفتگوی تلفنی با دکتر محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و مهندس رضاپور فعال اقتصادی در حوزه صادرات از گرجستان نیز از دیگر بخش‌های این برنامه بود.
آمارهای تکان دهنده ثریا از کاهش صادرات صنعتی و کشاورزی ایران پس از برجام
طبق آمارهای ارائه شده در برنامه ثریا که منبع آن سایت رسمی سازمان توسعه تجارت ایران بود، آمار صادرات محصولات صنعتی ایران در سال 95 نبست به سال 94، رشد منفی 15.5 درصدی داشته و آمار صادرات محصولات کشاورزی ایران در سال95 نسبت به سال 94، رشد منفی 1.7 درصدی را تجربه کرده است که این کاهش صادرات در سالهای پس از برجام بسیار تامل برانگیز است. و جالب آنکه در همین گزارش رسمی، آمار صادرات ایران در محصولات با ارزش افزده پایین (خام فروشی)، نظیر بخش معدن، بخش میعانات گازی و پتروشیمی و گاز طبیعی رشدهای بالایی داشته اند که نشانگر خام فروشی بیشتر ایران است! همچنین آمارهای به روز تر ارائه شده از سایت سازمان توسعه تجارت ایران در خصوص مقایسه صادرات در 7 ماهه اول سال 96 نسبت به 7 ماهه اول سال 95 (که خودش در مقایسه با سال 94 منفی بوده) نشان از کاهش مجدد صادرات صنعتی و کشاورزی ایران می دهد. به نحوی که صادرات محصولات صنعتی ایران در هفت ماهه اول 96 نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد منفی 6 درصدی داشته و در بخش کشاورزی رشد منفی 7.4 درصدی تجربه شده است که روند بسیار نگران کننده ای را نشان می دهد. از آنجایی که آمار صادرات غیر نفتی ایران در سال 94 نسبت به سال 93 نیز رشد منفی 16 درصدی داشته به نظر می رسد صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی ایران سقوط آزاد عجیبی را در سالهای اخیر تجربه می کند!
در این برنامه ثریا سعی شد بر چالشهای صادرات ایران به دو کشور روسیه و عراق تمرکز شود، در ابتدای گفتگوی برنامه موسویان در پاسخ به انتقاد مجری برنامه در خصوص چرایی صادرات کم ایران به روسیه اظهار داشت: با بیان اینکه بالاترین حد واردات کشور روسیه حدود 350 میلیارد دلار بود گفت: این کشور به علت مشخصات اقلیمی‌اش نزدیک به 35 میلیارد دلار مواد غذایی از کشورهای خارجی وارد می‌کرد که ایران سهم چندانی در آن نداشت.
وی به ویژگی‌های بازار روسیه اشاره و تأکید کرد: صادرکنندگان ایرانی باید به مشخصه‌های این بازار توجه کنند، از جمله اینکه صادرکننده ما در بازار این کشور با مقیاس و ظرفیت‌سازی روبروست که علاوه بر قیمت تمام‌شده در ایران موضوع بسیار مهمی است. مجموعه آشان با 45، 46 هایپرمارکت 23 درصد و گروه X5 با 3750 فروشگاه 27 درصد خرده‌فروشی روسیه را در اختیار دارد و ایران نمی‌تواند تضمین‌های لازم برای عرضه کالا به این نوع فروشگاه‌های زنجیره‌ای را بدهد و با آنها قرارداد ببندد.
موسویان: فقدان شرکت‌های بزرگ در صادرات علت اصلی عدم ظرفیت‌سازی ایران در بازار روسیه است
مدیر کل دفتر آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت علت عدم ظرفیت‌سازی ایران در بازار روسیه را فقدان شرکت‌های بزرگ و توانمند داخلی در صادرات دانست و گفت: ما در صادرات صیفی‌جات و سبزیجات ظرفیت‌سازی نکرده‌ایم. البته در پنج محصول خرما، پسته، کشمش، کیوی و خیار به صورت خدادادی ظرفیت داریم. ما حتی برای یک شرکت متوسط روسی عرضه‌کننده داخلی مرکبات نداریم. در روسیه بازار ایران وجود دارد، اما شرکت روسی در حد یکی دو کانتینر نمی‌خواهد، بلکه می‌خواهد قرارداد درازمدتی برای واردات حجم بالا از ایران با ما ببندد که از طرف ایران ظرفیت تولید بسیاری از محصولات مورد نظر آنها وجود ندارد. همچنین برنامه تولید را به‌گونه‌ای تنظیم نکرده‌ایم که در زمان نیاز روسیه ایران تأمین‌کننده آن باشد.
رایزن اسبق صادرات اقتصادی ایران در روسیه به زمان طلایی در صادرات مواد غذایی به روسیه، سرعت و لجستیک اشاره کرد و خاطر نشان ساخت: منظور از زمان طلایی عرضه محصولات کشاورزی در هنگام غیر فصل و کمبود در بازار است. ضمن اینکه هزینه حمل یک کانتینر از تهران به مسکو از هزینه حمل آن از ایران به شانگهای بیشتر است.
وی در واکنش به بخشی از مستند «بازی در مسکو» در خصوص رو آوردن شرکت‌های ایرانی به فودسیتی در روسیه تأکید کرد: شرکت‌های عمده ایرانی مواد غذایی فعال در روسیه کوچک و متوسط هستند و عملاً نمی‌توانند با شرکت‌های بزرگ روسی کار کنند و وارد فروشگاه‌های زنجیره‌ای روسیه مثل آشان و X5 شوند، چون آنها تضمین و قاعده و قانون خاص خودشان را دارند و در هفته اول در صورت شارژ نکردن شرکت ایرانی با محصولات قید شده در قرارداد به آن شرکت اخطار می‌دهند، هفته دوم شرکت ایرانی طرف قرارداد را جریمه می‌کنند و هفته سوم قفسه فروشگاه مربوط به آن محصولات را می‌گیرند.
موسویان: به‌علت پایین بودن تعرفه گمرکی محصولات فله‌ای، ایجاد خط مینیاتوری در آستاراخان و روسیه ضرورت دارد
موسویان در خصوص ارتقای کیفیت بسته‌بندی محصولات صادراتی توضیح داد: تعرفه گمرکی محصولات فلّه‌ای پایین است. بهترین راهکار این است که شرکت‌های ایرانی خط مینیاتوری در آستاراخان و روسیه ایجاد کنند تا محصولات صادراتی ایران ابتدا به صورت فلّه‌ای به آنجا برود و پس از فرآوری و بسته‌بندی از طریق شرکت روس طرف قرارداد با ایران به بازار روسیه وارد شود.
وی مشکل دیگر صادرات ایران در روسیه را نبود شرکت‌های مدیریت صادرات دانست.
پیمان‌پاک: در هشت سال گذشته سهم ترکیه در بازار روسیه پنج برابر ایران بوده است
در ادامه این برنامه پیمان‌پاک با نگاه آماری به سهم ایران در بازار روسیه بیان کرد: به‌طور میانگین در هشت سال گذشته سهم ایران فقط 09/0 درصد است. این در حالی است که ترکیه تا پنج برابر ایران به این کشور صادرات دارد و بیشترین سهم مربوط به کشورهای اروپایی است. ضمن اینکه در سه سال اخیر ترکیه و کشورهای اروپایی حذف شده‌اند و این فرصت بسیار خوبی برای ایران بود که متاسفانه از ؟آن هیچ استفاده ای نشد.
با وجود تحریم ترکیه در صادرات صیفی‌جات به روسیه، روند صادرات این محصولات از طرف ایران همچنان نزولی است
